شهرداری بومهن
تاریخچه


  • امام زاده سلطان مطهر (ع)

 

بقعه امام زاده سلطان مطهر (ع) به عنوان مهم ترین اثر مذهبی شهر، در محله ده بومهن ( گوشه شمال شرقی شهر ) واقع شده است.
 

کنار امام زاده را خانه هایی فرا گرفته که در گذشته مزرعه و تپه های باستانی بوده است.

 

به سبب قرار گرفتن در کناره، تنها پاره ای از سفرنامه ها و متون به آن پرداخته است. دو تن از رجال قاجار در جریان گشت و گذارهای خود، از سلطان مطهر نام برده اند.

 

اعتضاد السلطنه از این امام زاده دیدن نموده و ضمن توصیف آن با واژه هایی مانند صحیح النسب و جلیل القدر،شرحی کوتاه بر ویژگیهای آن نگاشته است.

 

اعتماد السلطنه،دیگر رجل مشهور قاجار نیز در جریان سفری که با ناصر الدین شاه به سوی خراسان داشته،سلطان مطهر را از فرزندان امام موسی الکاظم (ع) دانسته است.

 

پژوهشگران روایت های دیگری دارند،یکی از آنها بر پایه یافته ها و نسخ خطی چنین می گوید: مطهر،محمد و یحیی از قزوین روی به ولایت طهران نهادند و چون به شهرطهران رسیدند،محمد و یحیی را شهیدکرده اما مطهر بن امام جعفر صادق (ع) روی به ولایت دماوند نهاده و بسیار جراحت به وی رسیده بود. چون به موضع بوم هند رسید، در خانه الیاس کمال نانوا فرود آمد و تا مدت چهل روز بیمار بود، به همان جراحت به دیدار خداوند تافت.

 

سازه سلطان مطهر به طور کلی مربوط به پایان قرن هشتم و اوایل قرن نهم هجری است و از نظر سبک معماری و پلان با امام زاده ابراهیم بابلسر و برج سلطان بابل قابل مقایسه است.

 

این امام زاده در طی روزگاران دستخوش دگرگونی شده است. در محوطه حیات بقعه بسیاری از گورهای دوران صفویه وجود داشت که اکنون از میان رفته و تنها نگارکنده هایی (کتیبه هایی)از قبرها برجای مانده است. این نگارکنده ها شامل سنگ قبرهای شیخ صفا،شیخ ابراهیم و قلی آقا و مربوط به پیش از قرن دهم هجری است. همچنین از ایوانی که برای امامزاده بود و راهیابی به آن را آسان می ساخت، اثری وجود ندارد.

 

درباره شیوه معماری سلطان مطهر(( طرح کلی بقعه عبارت است از پای بست هشت ضلعی، با گنبد هشت ترک که در نوع خود بسیار هنرمندانه بنا گردیده است. این گونه بناها دارای گنبد ، در معماری ایران و به ویژه در شمال و شمال غربی کشور سابقه درازی دارد. این سبک معماری به علت اوضاع طبیعی و جوی خاص در شمال ایران ماندگاری بیشتری یافته است که از نمونه های می توان به امامزاده عبدالله و امامزاده کمال در فارسجین همدان و برج سلطان در بابل و امام زاده ابراهیم در بابلسر و بسیار بقعه های دیگر نظیر آنها نام برد.

 

بقعه سلطان مطهر شامل چند بخش است: الف) حیاط: توسط دیواری محصور گردیده است. بیشتر صاحب بقعه و چند تن از مردن را در آنجا دفن کرده اند.

 

ب)ایوان الحاقی: اهالی در پنجاه سال اخیر با مصالح خشت و گل ایوان را بنا کرده اند و برای پوشش آن از کاهگل و پنج تیر چوبی استفاده کرده اند.

 

ج)اتاق مقبره: از بیرون دارای قاعده هشت ضلعی است که در درازای هر ضلع، سه متروچهل سانتی متر می باشد. مصالح این بخش تنها از اجر است. 80 سانتی متر از بلندای پای بست را (ازاره) بنا تشکیل می دهد و سپس جرزهای اصلی که ساقه گنبد را ساخته آغاز می گردد.

 

بر روی هر کدام از جرزها، طاق نمایی دیده می شود که در بالای آن نورگیرهایی تعبیه شده است. بلندی ساقه بنا در حدود نه متر است و در رج پایانی؛ یک ردیف آجر چینی منظم دیده می شود که گنبد هشت ضلعی بر روی آن بنا شده است. از ایوان چوبی توسط دری با بلندی یک متر و 40 سانتی متر به اتاق مقبره را می یابیم. بر پیشانی این مدخل طاقچه ای ایجاد کرده اند که با گچ سفید کاری شده است، همچنین دهلیزهای دو سوی اتاق به ایوان چوبی راه دارند که بنا به گفته متولی ، از گذشته (محل نظر) بوده است. درون مقبره با موزاییک مفروش شده و هنگام پا نهادن به آن، هشت فرو رفتگی محراب مانند بیننده را بسوی خود فرا می خواند. در بالای این فرورفتگی ها، حاشیه تزئینی گنبد آغاز شده که دور تا دور بنا را می گردد و گمان می رود دارای نگارکندی بوده که بر اثر سفیدکاری از میان رفته است. از عوامل تزئینی دیگر ، یک ردیف طاق نمای کوچک است که در کنار هر کدام از آنها پنجره مشبکی به روش هنرمندانه ایجاد شده است.

 

د)صندوق مقبره: یکی از نفیس ترین صندوق های باقی مانده از میانه های قرن نهم هجری است که از دستبرد جویندگان گنج در امان مانده استو تاریخ (847) به وضوح در آن دیده می شود. بدنه صندوق حاشیه ای دارد که بخشی از آیه الکرسی بر آن کنده کاری شده است و نقوش اسلیمی بین واژه ها بر نفاست و ارزشش افزوده است . گمان می رود، گل و بوته های اسلیمی را با رنگ ثابتی تزئین کرده اند، زیرا پس از گذشت سال ها هنوز آثار آن موجود است. اگرچه در سال های اخیر دو قطعه بر روی آن دیده می شود. نگار کنده های سنگی مقابر همجوار.

 

اکنون امام زاده سلطان مطهر به عنوان مهم ترین بنای مذهبی منطقه ،نقش مرکزیت مذهبی را ایفا کرده و در این سال ها ، همواره از رونق ویژه ای برخوردار بوده است. به تازگی دست اندرکاران شهری،شجره نامه ای از آستان قدس رضوی به دست آورده اند که به گفته آنان، سلطان مطهر را برادر تنی امام رضا(ع) نشان می دهد.

 
 
تاریخ به روز رسانی:
1402/11/08
تعداد بازدید:
5149
امتیازدهی
میانگین امتیازها:0 تعداد کل امتیازها:0

مشاهده نظرات (تعداد نظرات 0
ارسال نظرات
نام  
آدرس پست الکترونیکی شما    
شماره تلفن
توضیحات    
خواندن کد امنیتی تغییر کد امنیتی  
کد امنیت  
 
ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید :
کلیه حقوق این پایگاه متعلق به پایگاه اطلاع رسانی شهرداری بومهن می باشد.
Powered by DorsaPortal